درک و شناخت پرسونای مخاطب توییتر یا شبکههای اجتماعی دیگر، یک بخش مهم در تجزیهوتحلیل پلتفرمهای اجتماعی است. این روزها افراد به شبکههای اجتماعی گوناگونی میپیوندند و ما برای حضور و بازاریابی در این شبکهها، نیاز به شناخت ویژگیهای عمومی کاربران شبکه اجتماعی مورد نظرمان داریم.
در رابطه با توییتر مارکتینگ هم، مسلط شدن بر رفتار و ابعاد گوناگون شخصیتی پرسونای کاربر، بسیار مهم است. بعد از کسب اطلاعات و شناخت پرسونای مخاطب توییتر، برای عملکرد بهتر و توجه به هدفگذاریهای جغرافیایی باید به سراغ آشنایی با پرسونای کاربر ایرانی رفته تا دادههای مفید و جهتدهنده به جریان توییتر مارتینگ برند ایرانی خود را بیاییم و با درنظرگرفتن آنها وارد میدانِ عمل شویم.
پرسونای مخاطب توییتر
طبق تحقیقاتی که در مجله Psychology of Popular Media منتشر شده است، افرادی که پرسونای مخاطب توییتر را میسازند، نسبت به کسانی که در سایر شبکههای اجتماعی؛ مانند فیسبوک پست میگذارند و فعالیت میکنند، دارای ذهنی بازتر هستند. میل به ماکیاولیسم (دنبال کردن اهداف و خواستههای خود، بدون توجه به اخلاقیات) ویژگی دیگری است که در پرسونای مخاطب توییتر بیشتر دیده میشود.
در این مطالعه محققان از دانشگاه برونل لندن، اقدام به دو آزمایش کردند.
تحقیق اول
آنها 346 کاربر توییتر و 269 کاربر فیسبوک را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند کسانی که از بهصورت مستمر از توییتر استفاده میکنند، از نظر ذهنی منسجمتر رفتار کرده و خلاقیت بالاتری دارند.
تحقیق دوم
255 کاربر توییتری در قیاس با 248 کاربری که تنها در فیسبوک فعال بودند، قرار گرفتند و نتیجه این شد که پرسونای مخاطب توییتر، فردی روشنفکرتر و در مواردی خلاقتر است.
دلیل اصلی آغاز این آزمایشها این سؤالات بودند که چرا مردم از توییتر استفاده میکنند، درحالیکه اینستاگرام و فیسبوک پرطرفدار و میشود گفت همهگیرند؟ آیا توییتر نیازهایی را برطرف میکند که سایر شبکههای اجتماعی نمیکنند؟ اگر پاسخ بله است، آن نیازها کدامها هستند؟
در این بررسی نتیجه گرفته شد که پرسونای مخاطب توییتر کاملاً بهقصد ارتقا برند، هویت شخصی و به اشتراک گذاشتن آن با عموم مردم به سمت توییتر جذب میشود و بیشتر در مورد فعالیتهای فکری خود، مانند سیاست و نظریات، توییت میکند.
ارتباطات گسترده و خاصتر از دیگر موضوعاتی است که پرسونای مخاطب توییتر بهدنبال آن است. بسیاری از افرادی که از توییتر استفاده میکنند، برای رفع نیاز به رفاقت و ارتباط اجتماعی به آن متوسل شدهاند. برای افرادی که علایق خاصی دارند یا در صنعت خاصی کار میکنند، توییتر میتواند منبع ارزشمندی از اطلاعات و حمایت اجتماعی باشد.
پرسونای مخاطب ایرانی در توییتر
در جریان طراحی پرسونای کاربر ایرانی توییتر، ما دو هدف اصلی را دنبال میکنیم:
- به زبان مشترک رسیدن با تیم سازمانی خود در رابطه با مخاطب
- تولید محتوا متناسب با شخصیت فرضی ساخته شده
برای طراحی پرسونا بهطورکلی، توجه به مؤلفههایی اهمیت دارد که در اینجا به 7 مورد اصلی آن اشاره میکنیم:
1. اطلاعات دموگرافیک
اطلاعاتی مثل رده سنی، جنسیت، سطح درآمد، سطح تحصیلات، موقعیت جغرافیایی و… .)
2. ویژگیها و جایگاه شغلی
شاغل هست یا خیر، دولتی یا خصوصی، کارمند یا کارآفرین، در کدام رده شغلی قرار دارد، چه مهارتهایی بهواسطه شغلش کسب کرده است، به چه مهارتهایی برای موفقیت در شغلش نیاز دارد، چه احساسی به مسیر شغلیاش دارد و…
3. اصول، ارزشها و هویت شخص
تعریفی که این فرد از خود دارد، ارزشهای او در محیط کاری و بستر زندگی، چه چیزهایی به او انگیزه میدهد، به چه چیزهایی در زندگی شخصیاش افتخار میکند، نقاط قوت و ضعف، چه فرصتها و تهدیدهایی را در محیط اطراف خود میبیند و میتواند درکشان کند.
4. اهداف، آرزوها و الگوها
از چه فرد یا افرادی تأثیر میپذیرد، از زندگی چه میخواهد، جایگاهی که برای خود در جامعه تعریف کرده است.
5. چالشهای احتمالی برای فرد
منظور مشکلات و چالشهایی است که مخاطب ما برای پیداکردن راهحل آن، به سراغ ما میآید.
6. سبک زندگی مخاطب
ترسها و نگرانیها؛ آن بخشهایی که به کسبوکار ما مرتبط میشود، یک روز متعارف شخص، اولویت اول زندگی، فعالیتهای اجتماعی، اوقات فراغت و… .
7. منابع کسب اطلاعات
مخاطب ما اطلاعات خود را از چه روشها و کانالهایی کسب میکند، چه رسانههایی را دنبال میکند، به چه سایتهایی سر میزند، چه رسانههایی را معتبر یا نامعتبر میسازد، چه کتابها و مجلاتی را میپسندد، حضور دیجیتالی او در چه سطحی است، دسترسی به اینترنت دارد یا خیر، چه قالب محتوایی را بیشتر میپسندد، محتوایی تعاملی انتخابش است یا محتوای یکطرفه، خرید آنلاین را ترجیح میدهد یا فیزیکی، هدفش از تهیه محصول ما چیست، به چه دلیل ما را به سایر رقبا ترجیح میدهد و… .
برای دستیابی به این اطلاعات، از راههای مختلفی میتوان وارد عمل شد که پرسشنامه و مصاحبه از جمله این موارد هستند. اگرچه مصاحبه کاری دشوار است، اما برای کسبوکارهای کوچک بسیار پیشنهاد میشود. استفاده از پرسونای تعریف شده توسط رقبا نیز، راهکار دیگری است که میتواند کمککننده باشد.
بررسی فاکتورهای پرسونای مخاطب توییتر یک ایرانی
در طراحی پرسونا همیشه تمامی فاکتورهای ذکر شده کارآمد نخواهد بود؛ در همین راستا در رابطه با پرسونای کاربر ایرانی توییتر به فاکتورهای کاربردیتر اشاره خواهیم کرد.
راجع به دموگرافی پرسونای کاربر ایرانی توییتر باید گفت برتری جنسیتی خاصی در میان کاربران ایرانی توییتر دیده نمیشود. اگرچه در سطح جهانی کف ترازو اندکی بهسوی زنان پایین میآید، اما این مقدار در حدی نیست که حضور مردان را کمرنگتر جلوه دهد.
بر اساس تحقیقات انجام شده در سایت هوت سویت در سال 2020، بازه سنی کاربران توییتر در سطح جهان میان 18 تا 49 سال بوده است. در ایران اما باتوجه به فیلتر بودن توییتر عموم کاربران بین 22 تا 40 سال هستند.
پرسونای مخاطب توییتر در بین کاربران ایرانی
پرسونای کاربر ایرانی توییتر عموماً در شهرهای بزرگ زندگی میکند. از نظر تحصیلاتی دانشگاه را تجربه کرده و بهدنبال فضایی برای به اشتراک گذاشتن افکار و نظرات خود است؛ جایی که مخاطبانی فراتر از مخاطب عام داشته باشد. در توییتر ما با چنان طیف گستردهای از مخاطبان روبهرو هستیم که نمیتوان به شغل این افراد بهصورت دقیق اشاره داشت. اگرچه اگر برای برندمان بخواهیم مخاطب خاصی تعریف کنیم، یافتن افرادی که علاقهمند و یا فعال در صنعت معینی باشند کار دشواری نیست.
آنچه که در پرسونای کاربر ایرانی توییتر پررنگتر است؛ دید منتقدانه، نکتهبین و خلاقانه اوست. او تمامی مسائل روز جامعه خود را به چالش میکشد و از لحظه اولیه حضورش در شبکه اجتماعی که فیلتر شده است، اعتراضش را نشان میدهد.
پرسونای کاربر ایرانی توییتر ابایی از اظهار نظراتش در توییتر نداشته و احساس میکند در فضایی اختصاصیتر، در تعامل با افرادی است که مانند او دغدغههایی فراتر از دغدغههای کاربران سایر شبکههای اجتماعی دارند.
چالشهای مخاطب ایرانی در توییتر
پرسونای کاربر ایرانی توییتر از دل سانسورها و فیلترها سر برآورده است و تشنه همصحبتانی است که زبانش را بفهمند و به او احساس درک شدن بدهند. همراهانی که او را نه بهخاطر ظاهر، زیبایی، طبقه اقتصادی و… بخواهند، بلکه او را برای حرفها، عقاید و نظراتش دنبال کنند. او برای سخنان خود ارزشی بالاتر از حالت معمول قائل میشود و نمیخواهد حرفهایش لابهلای تصاویر و حواشی سایر شبکههای اجتماعی گم شود.
کاربر ایرانی توییتر از خواندن نظرات دیگران که بسیاری از آنها را حتی یکبار هم ندیده است، لذت میبرد و تحت تأثیر قرار میگیرد.
او معتقد است بهترین تجربیات و حقیقیترین نظرات را در توییتر پیدا کرده و به آن اطلاعات اعتماد بیشتری دارد. پرسونای کاربر ایرانی توییتر اگرچه در تمام ابعاد زندگی درگیر تعارفات رایج است، اما صریح و رک بودن را در بستر توییتر میپسندد.
توییتر مارکتینگ؛ راه رفتن روی لبه تیغ
کاربر ایرانی توییتر به جامعه کوچک توییتری اطرافش اعتماد دارد و بیشتر از هر شبکه اجتماعی دیگری، تحت تاثیر کاربران دیگر قرار میگیرد.
توییتر بهترین مکان برای روشن کردن جرقههای کوچک برای کسبوکارهاست. جرقهای برای شروع آتشی بزرگ که ممکن است آتشبازی برای نشان دادن موفقیتهایتان باشد، یا تمام زحماتتان را با خاکستر یکسان کند! همین حساسیت در میان کاربران ایرانی توییتر، نشان میدهد که باید توییتر مارکتینگ را برای هر کسبوکار کوچک و بزرگی جدی گرفت و بهجای دست به عصا شدن در برابر کاربر توییتر، باید:
- او را شناخت.
- نقطه دردش را پیدا کرد.
- تحت تاثیرش قرار داد.
- دنبالش کرد.
- و بعد از یک جرقه درست و در زمان درست در گوشهای بنشینید و جان گرفتن کسبوکار خود را ببنید.
به همین سادگی و به همین سختی!