نقشه محتوا یا (Content mapping) راهنما و دستورالعملی برای چینش درست قدم‌های شما در مسیر استفاده از محتوا برای رسیدن به هدف مطلوبتان است. اهمیت زیادی دارد که در تهیه نقشه راه تولید محتوا و چیدن پلن تولید محتوا به نکات تاثیرگذار توجه کنید. همچنین اهمیت هر یک را به‌درستی درک و آنها را شناسایی کنید. برایشان برنامه‌ریزی و بعد به دقت به آنها عمل کنید.
مسائل مهمی در نقشه راه محتوا وجود دارند که ممکن است اهمیت آنها دست کم گرفته شود و در تعیین استراتژی برای محتوا نویسی یا تولید انواع دیگر محتوا به آنها توجه کافی نشود. از طرف دیگر، اگر به جای ایجاد تصویری دقیق و واقع‌گرایانه، اغراق و بزرگ‌نمایی اتفاق بیفتد و در اجرای یک نکته یا مرحله زیاده‌روی شود، نتیجه معکوس خواهید گرفت. چیزی که احتمالاً هیچ‌کس با شوق و ذوق انتظارش را نمی‌کشد!
چرا کسب و کار ما به نقشه محتوا نیاز دارد؟
نکته مهم این است که به‌خوبی مسیرتان را تشخیص دهید، خوب تلاش کنید تا به سمت هدفی که در نظر دارید حرکت کنید. در عین حال ارزیابی هر قدمتان را فراموش نکنید. اصول نقشه محتوا مشخص است اما جزئیات و کیفیت هر مرحله آن، باید متناسب با کسب‌وکار و مخاطبان شما چیده شود. داشتن انعطاف کافی برای درک به موقع این که راهی را اشتباه رفته‌اید، تنها رمز ماندن در بازی است.
در این مقاله به تعدادی از نکات مهم در چینش و اجرای این نقشه راه اشاره می‌شود و با خواندن آن تا انتها، دید واقعی‌تری درباره اهمیت آنها به‌دست خواهید آورد.
۱. وجود ارتباط کافی بین محتوا و کسب و کارتان را فراموش نکنید
محتوایی که تولید می‌کنید، باید به اندازه کافی مرتبط با کسب‌وکار شما و مربوط به آن باشد. سعی نکنید که همه موضوعات و کلمات کلیدی را پوشش دهید و منابع خود را صرف آن کنید. روی مهم‌ترین مسائل و ارزش‌های کسب‌وکارتان دست بگذارید. همچنین تلاش کنید در آن حوزه دقیق و عمیق شوید.
تبصره: سعی نکنید تنها در یک موضوع بسیار تخصصی و جزئی عمیق شوید و استراتژی خود را محدود به محتوا نویسی در همان یک حوزه کنید. زیرا در این صورت طیف گسترده‌ای از مخاطبان و مشتریان بالقوه را از دست خواهید داد. البته در عوض، مخاطبان بسیار جدی‌تری را به‌درستی جذب کسب‌وکار خود خواهید کرد. اما باز هم نیاز است که در برقراری تعادل بین وسعت و عمق موضوعاتی که پوشش می‌دهید، تلاش کنید.
۲. شناسایی پرسونای مخاطب را دست کم نگیرید
طبق آمار ارائه‌شده از وردپرس در سال ۲۰۲۰، کاربران وردپرس هر ماه به صورت میانگین ۷۰ میلیون پست جدید تولید کرده‌اند. در چنین تعدادی از محتواهای تولیدشده، اهمیت شناخت پرسونای مخاطب برای تعیین نقشه محتوا مشخص‌تر می‌شود. اگر ندانید که برای چه کسانی محتوا تولید می‌کنید، صرفاً تیری در تاریکی پرتاب کرده‌اید. البته ما امیدواریم تیرتان به هدف بخورد اما هدف‌گیری انتخاب هوشمندانه‌تری خواهد بود!
شخصیت مخاطب خود و نیازهای او را به‌خوبی بشناسید و بعد تلاش کنید تا از طریق محتوا، ارتباط موثری با او برقرار کنید. لزوماً قرار نیست که تنها برای یک دسته مخاطب، محتوا تولید کنید. وب‌سایت معتبر هاب‌اسپات اعلام کرده است که امروزه بازاریاب‌ها نه فقط برای یک دسته، بلکه برای چند دسته از مخاطبین، محتوا تولید می‌کنند و رایج‌ترین حالت، بازاریابی و تولید محتوا برای سه دسته مخاطب مختلف است.
تبصره: مراقب باشید که در شناسایی مخاطبان هدف خود زیاده‌روی نکنید. پروسه شناخت پرسونای مخاطب نباید یک تحقیق پیچیده، سنگین و هزینه‌بر علمی و روانشناسانه باشد. اگر آن را این‌طور نبینید، نه تنها منابع زمانی، انسانی و مالی خود را تلف کرده‌اید، بلکه تعداد زیادی از مشتریان خود را با فیلتر کردن بیش‌ازاندازه از دست داده‌اید. در حالی که با کمی سهل گرفتن، می‌توانستید بازدهی بیشتری را نصیب کسب‌وکارتان کنید.
۳. محتوا باید قانع کننده و در راستای هدفی مشخص باشد
تعیین نقشه محتوا حتماً باید به هدفتان از محتوا نویسی و تولید محتوا توجه کافی کنید و آن را به‌درستی مشخص کنید. مهم است که پلن تولید محتوا را بر اساس هدف مناسب کسب‌وکارتان بچینید و هر چند مدت یک بار، میزان موفقیتتان را در دستیابی به اهداف دقیقی که تعیین کرده‌اید ارزیابی کنید. در ارزیابی نقشه راه تولید محتوا از KPIها استفاده کنید و پیشرفت خود را اندازه بگیرید.
به طور جزئی‌تر، هر محتوایی که تولید می‌کنید و آن را به مخاطب می‌رسانید، باید بتواند او را قانع کند تا اقدام خاصی را در راستای هدف اصلی شما انجام دهد. این اقدام می‌تواند خرید یک محصول، ثبت‌نام در خبرنامه اینترنتی، دانلود یک کتاب الکترونیک یا تهیه اشتراک ویژه باشد. مسئله مهم این است که محتوای شما باید بتواند به اقدامی سودآور برای کسب‌وکارتان منجر شود. وگرنه هر قدر هم که کیفیت بالایی داشته باشد، باز هم باعث اتلاف منابع است!
تبصره: هدف کسب‌وکار شما از محتوا نویسی و تولید محتوا باید در بطن آن باشد. همچنین محتوای شما، هم‌زمان با قانع‌کننده بودن برای مخاطب از یک هسته کامل و انسجام منطقی و معنایی برخوردار باشد و نیاز مخاطب را هم برطرف کند. در غیر این صورت، مخاطب نه تنها قانع نمی‌شود که اقدام خاصی را انجام دهد، بلکه حتی خود آن مقاله را هم تا انتها نمی‌خواند. اگر مخاطب حس کند که محتوا هیچ حرفی برای گفتن ندارد و تنها در تلاش برای سودسازی برای شماست، در همان لحظه کار کسب‌وکارتان تمام است!
4. به اندازه کافی برای محتوا مایه بگذارید و هزینه کنید
در نقشه راه تولید محتوا، تولید محتوای باکیفیت، خلاقانه، تمیز و ساده‌فهم که توجه مخاطب را به خود جلب کند و با نیازهای او سازگاری و مطابقت داشته باشد، بسیار مهم است. با صرف هزینه زمانی، تخصصی و مالی کافی برای تولید محتوای ارزشمند و باکیفیت، می‌توانید با قدرت و موفقیت به مرحله بعدی نقشه راه محتوا برای کسب‌وکارتان بروید.
تبصره: درست است که محتوا پادشاه است، اما شاید برای کسب‌وکار شما یک حکومت مشروطه بهتر باشد! مراقب باشید که بیش‌ازحد برای تولید محتوا هزینه نکنید. چرا که از یک نقطه خاصی به بعد، ممکن است همان میزان هزینه در بخش دیگری بتواند شما را به سود و بازدهی بیشتری برساند.
۵. خودتان را محدود به یک نوع خاص از محتوا نکنید
خودتان را تنها محدود به محتوا نویسی نکنید. ممکن است یک اینفوگرافیک باکیفیت و خلاقانه بتواند کار یک مقاله متنی کامل را انجام دهد. شاید انتشار یک پادکست یا ویدیو بتواند توجه بسیار زیادی از مخاطبان را به کسب‌وکار شما جلب کند. تصاویر جذاب و باکیفیت هم انتخابی عالی برای جذب مخاطبان هستند.
توجه کنید که وب‌سایت خود را با خرواری از عکس‌های مختلف پر نکنید. زیرا سرعت لود کم می‌شود و وب‌سایتی که کند باشد، حوصله جدی‌ترین مخاطبان را هم سر می‌برد. در نقشه محتوا، اهمیت انواع محتوا را به‌درستی شناسایی کنید و برای مواردی که با کسب‌وکارتان متناسب هستند، سرمایه‌گذاری و هزینه کنید.
تبصره: مراقب باشید که در تولید انواع مختلف محتوا زیاده‌روی نکنید. قرار نیست که شما تمام انواع موجود محتوا در جهان را تولید کنید. در این صورت باعث اتلاف منابع ارزشمند خود شده‌اید و به‌خاطر کاهش کیفیت محتوا، قسمت زیادی از مخاطبان خود را هم از دست خواهید داد.
۶. برای ربات ننویسید و در سئو زیاده روی نکنید
سئو بر اساس بهینه‌سازی نتایج جستجو برای کاربران وب عمل می‌کند و در تلاش است تا رضایت آنها را به بهترین شکل جلب کند. اما سئو کامل نیست و نمی‌توانید محتوای تولیدی‌تان و نقشه محتوا را تنها بر پایه و اساس سئو در نظر بگیرید. سئو هر لحظه پیشرفت می‌کند و اگر هدف اصلی شما جلب توجه مخاطب و رفع نیاز او باشد، وب‌سایت شما در طولانی‌مدت جزو نتایج اولیه جستجو می‌ماند. اما اگر تنها برای سئو بنویسید و ربات را مخاطب خود بدانید، جذب ترافیک بالا هم کوتاه‌مدت خواهد بود. توجه کنید که مشتری شما انسان‌ها هستند و نه گوگل!
اگر محتوای شما و به طور کلی کسب‌وکار شما، پاسخی برای رفع نیازی از مخاطبان نداشته باشد، حتی اگر همه کاربران وب در جهان هم به وب‌سایت شما سرازیر شوند، باز هم نتیجه دلخواه شما حاصل نخواهد شد.
۲ نکته مهم در بحث محتوا و سئو
تبصره ۱: درست است که محتوای باکیفیت، رفع نیاز مخاطبان و جلب رضایت آنها اولویت دارد اما اگر بستری که محتوای شما در آن منتشر می‌شود فضای دیجیتال است، باید بتوانید کیفیت بالا و سودمندی محتوای خود را به ربات‌های گوگل هم ثابت کنید. هیچ‌کس دوست ندارد بهترین و باکیفیت‌ترین محتواها را تولید کند و مخاطبی نداشته باشد. بنابراین رعایت نکات ضروری برای بهینه‌سازی موتور جستجو یا SEO را هم در نظر بگیرید.
تبصره ۲: توجه کنید که در توجه به مخاطب و رفع نیاز او زیاده‌روی نکنید و ماجرا را یک‌طرفه نبینید. کسب‌وکار شما در نهایت باید بتواند از رفع نیاز مخاطب به سود خود استفاده کند و شما را به هدف مشخص‌شده طبق نقشه راه محتوا برساند. بنابراین بین رفع نیاز مخاطب و به دست آوردن سود و فایده برای کسب‌وکارتان، نقطه تعادلی را پیدا کنید.
سخن پایانی
شما در این مقاله، ۶ نکته مهم برای تهیه یک نقشه محتوا واقع‌گرایانه را آموختید تا در دام کم‌کاری یا زیاده‌روی نیفتید. در بازاریابی و به خصوص بازاریابی محتوا، کارهایی که نباید بکنید به اندازه بایدها و حتی بیشتر از آنها اهمیت دارند. این بسیار مهم است که نقشه راه محتوا به گونه‌ای نباشد که منابع ارزشمند را بابت کارهایی تلف کند که نمی‌توانند بازدهی لازم را به شما برگردانند. بنابراین توجه کنید که پلن تولید محتوا و نقشه راه تولید محتوا را متناسب با نیازها و خواسته‌های واقع‌گرایانه کسب‌وکار خودتان و همچنین رفع نیازها و خواسته‌های مخاطبان و مشتریان تهیه کنید.
برای دریافت مشاوره و خدماتی درباره بازاریابی محتوایی و تهیه نقشه محتوا متناسب با وضعیت خاص برندتان و اهداف و منابع مشخص و موجود، روی لینک زیر کلیک کنید و با باشگاه محتوا تماس بگیرید.
