پرسونا مشتری یکی از کلیدهای ضروری برای تحقق اهداف فروش هر کسبوکاری بهشمار میآید. آیا تا به حال از خودتان پرسیدهاید که مشتری ایدهآل شما کیست؟ چه نیازها و خواستههایی دارد؟ چگونه میشود او را به یک مشتری وفادار تبدیل کرد؟ یک کسبوکار زمانی میتواند خود را موفق بداند که به تصویر واضحی از مشتریان خود رسیده باشد.
براساس دادههای منتشرشده، کسبوکارهایی که روی تجربه مشتریان خود تمرکز میکنند، حدودا 6 برابر موفقتر از سایر کسبوکارها هستند. در این مقاله قصد داریم تا به سوالات شما درباره تعریف پرسونا مشتری و انواع آن، نحوه طراحی پرسونا و میزان اثربخشی آن در بخشهای مختلف یک کسبوکار پاسخ دهیم.
تعریف پرسونا مشتری و راههای جمعآوری دادههای آن
پرسونا مشتری (Customer Persona) که یک مفهموم اساسی در بازاریابی معاصر است، به تصویری نیمهواقعی از مشتریان یک کسبوکار گفته میشود. این تصویر نقش مهمی در هدایت کسبوکارها برای درک بهتر مشتری و برقراری ارتباطی موثر با او دارد.
ساخت این پرسونا براساس حدس یا فرض درباره اینکه مشتریان یک سازمان چه خصوصیات و ویژگیهایی دارند، امکانپذیر نیست. بلکه شامل بررسیهای عمیق درباره ترجیحات، رفتارها، انگیزهها و چالشهای مشتریان است.
ایجاد پرسونا مشتری یک فرایند ساختارمند است. این فرایند شامل طراحی پروفایل مشتری و مجموعهای منظم از ویژگیهای دقیق یک مشتری ایدهآل است. اطلاعات کمی و کیفی لازم برای این پرسونا از طریق روشهای زیر جمعآوری می شود:
- تحقیق گسترده در بازار
- تجزیه و تحلیل اطلاعات وبسایت و شبکههای اجتماعی
- بررسی سیستمهای ارتباط با مشتری (CRM)
- بررسی مشتریان سایر کسبوکارهای حوزه کاری
اهمیت پرسونا مشتری
در دنیای بازاریابی امروز که همیشه در حال تغییر است، داشتن پرسونا مشتری از اهمیت خاصی برخوردار است. طراحی این پرسونا به شما این فرصت را میدهد تا با تقسیمکردن مشتریان خود به گروههای مختلف، درک بهتری از آنها داشته باشید.
کسبوکار شما در طول طراحی و ساخت انواع پرسونا، به کشف و درک علایق، اهداف، نقاط درد، رفتار، نیازها و… مشتریانتان میپردازد. اولویتدادن به نیازهای مشتریان میتواند سبب ساخت فرهنگ مشتریمداری برای سازمانتان شود.
شما با بهدستآوردن بینشی ارزشمند از مشتریانتان از این پس میدانید که محصولات و خدمات خود را برای چه کسانی، در چه زمانی و از طریق چه کانالی میتوانید تولید، توزیع و تبلیغ کنید.
پرسونا مشتری چگونه موجب موفقیت یک سازمان میشود؟
داشتن پرسونایی کامل از مشتری برای موفقیت کسبوکار ضروری است؛ زیرا تصویر روشنی از مشتری ایدهآل ارائه میدهد. این درک میتواند در تدوین انواع استراتژیهای بازاریابی مانند استراتژی محتوا، فروش، توسعه محصولات و تصمیمات کلی کسبوکار اثرگذار باشد. در ادامه به بیان چند دلیل در راستای نشاندادن اهمیت این پرسونا میپردازیم:
1. تقسیمبندی مشتری یا مخاطب
یک کسبوکار پس از دستهبندیکردن مشتریان خود میتواند محصولات، خدمات، محتوا و برنامه بازاریابی متناسب با آنها را ارائه دهد. انجام این کار سازمان را از هرگونه مسئله و بحرانی در درازمدت حفظ خواهد کرد.
بخشبندی مشتریان موجب میشود تا شما نیاز هر دسته را شناسایی کنید و راهحلهایی متناسب با همان نیاز به آنها ارائه دهید. این امر یعنی راهحل «الف» در اختیار مشتریای که بهدنبال راهحل «الف» است، قرار میگیرد. راهحل «ب» نیز به مشتریای که بهدنبال راهحل «ب» است، تعلق دارد.
درست همانطور که تدوین سند پرسونای مخاطب در اینستاگرام به کسبوکار کمک میکند تا محتوای متناسب با نیاز هر فرد را در این کانال تولید کند، پرسونای مشتری هم چنین کاری انجام میدهد.
2. درک نیاز و انگیزههای مشتریان
در طراحی این پرسونا شما قادر به درک نیازها و انگیزههای مشتریانتان خواهید بود. این امر فرصت تعیین لحن و کلمات کلیدی مناسب برای جذب و برقراری ارتباط با مشتریان را در اختیارتان خواهد گذاشت.
3. یافتن کانالهای توزیع
در صورتی که بدانید مشتریانتان کجا هستند، راحتتر میتوانید با آنها ارتباط برقرار کنید. یافتن کانالهای حضور مشتریان این امتیاز را در اختیارتان میگذارد تا محصول یا خدمتی که دوست دارند را تولید کنید و در همان کانالها به فروش برسانید.
4. ساخت تجربه بهتر برای مشتری
ترسیم نقشه سفر مشتری به شما کمک میکند تا نقاط تماس مشتری با کسبوکارتان را بشناسید. در ادامه با شناخت رفتار مشتریان خود میتوانید تجربه بهتری را در نقطههای تماس برای آنها فراهم کنید.
5. صرفهجویی در هزینه
هر کسبوکاری در استفاده از منابع مالی، انسانی، زمانی و… با چالشها و محدودیتهایی روبهرو است. شناخت مشتریانتان این فرصت را در اختیارتان میگذارد تا از مصرف بیش از اندازه منابعتان جلوگیری کنید.
6. ایجاد مزیت رقابتی
با ایجاد درک عمیقتر نسبت به مشتریان خود در مقایسه با رقبایتان، فرصت ایجاد یک مزیت رقابتی را خواهید داشت. شما با شناسایی فرصتهای منحصربهفرد این توانایی را دارید تا در یک بازار شلوغ از دیگران متمایز باشید.
اثربخشی وجود پرسونا مشتری در بخشهای مختلف یک کسبوکار
کسبوکارتان را یک ماهیگیر تازهکار در نظر بگیرید. این ماهیگیر برای تجربه یک صید موفق، در کنار داشتن ابزار مورد استفادهاش، به یک راهنمای خوب و کامل نیز نیاز دارد. طراحی انواع پرسونا، از پرسونای مخاطب گرفته تا پرسونای مصرفکننده، مانند داشتن یک راهنمای خوب و کلید موفقیت سازمان شما در فروش است. در ادامه به تعدادی از بخشهای یک سازمان و نحوه اثرگذاری پرسونا در آنها اشاره میکنیم:
- واحد توسعه محصول و خدمات: تیم توسعهدهنده محصول از این داده بهعنوان راهنمایی برای ساخت نقشه راه اصلاح یا توسعه محصول و خدمات استفاده میکند.
- واحد بازاریابی: این تیم برای ایجاد استراتژیهای موثر و همینطور شناسایی و اولویتبندی فعالیتهای بازاریابی از این پرسونا بهره میبرد. همچنین واحد مارکتینگ در راستای تقویت هوش رقابتی سازمان، به تحلیل پرسونای رقبای سازمان نیز میپردازد. یعنی با زیر نظرگرفتن فعالیتهای رقبا، اقدام به بررسی استراتژی محتوا، تبلیغات و همکاریهای آنها میکند.
- واحد فروش: این تیم با درک خواستههای مشتریان بالقوه و آمادهبودن برای رسیدگی به نگرانیهای آنها، ارتباط خوبی با مشتریان برقرار میکند.
- واحد پشتیبانی مشتری: تیم پشتیبانی از این پرسونا برای ارائه خدمات بهتر به مشتریان در جهت رفع مشکلات آنها هنگام استفاده از محصول یا خدمات استفاده میکند.
- واحد طراحی: طراحان برای ایجاد، بهبود و توسعه تجربه کاربری (UX) و رابط کاربری (UI) قابل درک و متناسب با مشتریان از این اطلاعات استفاده میکنند.
انواع پرسونای مشتری
تا به اینجا به تعریف و بیان اثرگذاری این پرسونا در برقراری ارتباط با مشتریان و موفقیت کسبوکار پرداختیم. حال نوبت به آن رسیده تا شما را با انواع پرسونا مشتری آشنا کنیم. طراحی این پرسونا توانایی درک بهتر مشتریان و بهدنبال آن ساختن تجربهای بهتر برای آنان را در اختیار شما خواهد گذاشت.
دانستن این نکته خالی از لطف نیست که وجود یک پرسونا برای کسبوکار شما کافی نخواهد بود. مشتریان شما افرادی با ساختار ذهنی متفاوت هستند. وجود ویژگیها، شخصیتها و ذهنیتهای متفاوت سبب میشود تا افراد برای تهیه محصولات شما با روشهای متفاوتی تحت تاثیر قرار بگیرند. همینامر سبب میشود تا آنها از مسیرهای متفاوتی اقدام به تهیه محصولات شما کنند.
در ادامه قصد داریم تا شما را با چهار مدل از پرسونا مشتری آشنا کنیم. شناخت بهتر آنها سبب میشود تا شما با برقراری ارتباط موثر با هر گروه، فروش خود را افزایش دهید.
1. شخصیتهای رقابتی
افراد حاضر در این پرسونا، افرادی متمرکز با سرعت تصمیمگیری بالا هستند. آنها بهدنبال بهترین محصول یا خدماتی هستند که با پول خود میتوانند تهیه کنند. برای داشتن این مشتریان، کافی است به آنها بگویید چرا از سایر رقبای خود بهتر هستید. مزیت رقابتی محصول یا خدمت خود را با دلایل محکم برای آنها شرح دهید.
برای تبدیل این افراد به مشتری، اطمینان حاصل کنید که فعالیتهای بازاریابیتان ساده و فرایند فروشتان کارآمد است. آنها از کوتاهی مطالب شما قدردانی میکنند؛ بنابراین، مطالب وبسایت، تبلیغات و ایمیلهای خود را واضح و کوتاه بنویسید.
زمانی که این دسته از افراد، آگاه و متقاعد شوند که محصول شما مشکلاتشان را بهسرعت حل میکند، به سمت شما میآیند. این افراد پس از تهیه و استفاده از محصول یا خدمات شما به مشتریان وفادارتان تبدیل میشوند و کسبوکارتان را تبلیغ میکنند.
2. شخصیتهای خودجوش
این افراد براساس غرایز خود خرید میکنند. تصمیمشان برای استفاده از یک محصول یا خدمت اغلب با توجه به احساسی است که در لحظه تجربه میکنند. این اشخاص بهدنبال تجزیه و تحلیل ویژگیهای یک محصول یا خدمت نیستند؛ بنابراین، نباید آنها را با اطلاعات، اعداد و آمارهای غیرضروری تحت فشار قرار دهید.
در مواجهه با این افراد همه چیز را ساده و جذاب نگه دارید. این اشخاص، سرعت، کارایی و سادگی را در اولویت قرار دادهاند. شاید جمله «عشق در نگاه اول» را شنیده باشید؛ درواقع، افراد با شخصیت خودجوش، اینچنین هستند.
این افراد باید محصول یا خدمت شما را در نگاه اول دوست داشته باشند. این ویژگی میتواند به شما کمک کند تا با ساخت یک ارتباط فوری با آنها فروش فوری خود را تضمین کنید. در ادامه چند پیشنهاد برای ساخت یک ارتباط فوری در اختیارتان قرار میدهیم:
- تصاویر زیبا و رنگارنگ بسازید. این کار سبب جلب توجه آنان و برانگیختن احساساتشان می شود.
- از دعوت به اقدامهای جذاب استفاده کنید که درونشان احساس فوریت را ایجاد کند. بهطور مثال به آنها پیشنهاد خرید در زمان محدود را ارائه دهید.
- تا حد امکان فرآیند خرید را سریع و آسان کنید.
- با داستانسرایی احساسات فرد را درگیر کنید.
- محتوایی بسازید که درکشان ساده باشد. ویدیوهای کوتاه یا اینفوگرافیک از این دست محتواها هستند.
- برای کاهش هرگونه ریسک، تضمینهایی مانند بازده آسان ارائه دهید.
3. شخصیتهای انسانگرا
تا چه اندازه به صفحه «درباره ما» در وبسایت و محتوای شبکههای اجتماعی خود اهمیت میدهید؟ شخصیتهای انسانگرا افرادی هستند که خرید خود را براساس ارتباط عاطفی و برقراری روابط با شما نهایی میکنند. این افراد کسانی هستند که علاقه دارند داستان پشت پرده کسبوکار شما را بدانند. انسانگراها برای جنبه انسانی کسبوکارتان ارزش خاصی قائل هستند.
دادهها و آمارهای پیچیده به درد این دسته از مشتریان شما نمیخورند. در مواجهه با آنها بهنحوی رفتار کنید که این اشخاص احساس کنند دیده و شنیده میشوند و برایتان ارزشمند هستند.
این روش و سیاست نهتنها آنها را به مشتریان وفادار شما، بلکه به سفیران آینده کسبوکارتان تبدیل میکند. در ادامه چند پیشنهاد برای اینکه این افراد را تحت تاثیر قرار دهید و به مشتری خود تبدیل کنید، برایتان آوردهایم:
- به بیان داستان افراد مرتبط با محصول یا خدمت خود بپردازید.
- محتوایی از پشت صحنه به اشتراک بگذارید که شخصیت و ارزشهای تیم شما را به تصویر میکشد.
- خدمات استثنایی که نشاندهنده صبر و درک است به مشتریان ارائه دهید.
- مشارکت برند خود را در رویدادها یا اهداف جامعه به نمایش بگذارید.
- مطالبی را ارسال کنید که بیانکننده روابط ایجادشده با برند شماست.
- ارتباط خود با مشتریان را شخصیسازی کنید. بهطور مثال، میتوانید از نام مشتریان و تعاملات گذاشتهشان با شما در پیامهایتان بهره ببرید.
4. شخصیت روشمند
به صحبت درباره چالشبرانگیزترین دسته از مشتریان یک سازمان رسیدهایم. این دسته از مشتریان در تصمیمگیری برای خرید محصول یا استفاده از خدمات عجله نمیکنند. روشمندها بهدنبال دادههای محکم، استدلالهای ساختارمند و جزئیات واقعی هستند.
این امر باعث شده است تا هنگام تصمیمگیری نهایی، تحقیقات سیستماتیک و استدلالهای منطقی، در اولویت باشند. این ویژگی آنها را در نقطه مقابل مشتریان خودجوش یا انسانگرا قرار داده است. بههمیندلیل این گروه تحت تاثیر تاکتیکها و روشهای بازاریابی احساسی و کال تو اکشنهای تاکیدی یا اجباری قرار نمیگیرند.
روشمند باید مسیر روشنی از مشکل تا راهحلی که محصول یا خدمات شما ایجاد میکند، ببیند. یک رویکرد ساده و ساختارمند به شما کمک خواهد کرد تا این افراد را به مشتریان خود تبدیل کنید:
- برای شروع، یک فهرست از تمام ویژگیها و مشخصات محصول یا خدمت خود تهیه کنید.
- توضیحات کاملی درباره نحوه عملکرد محصول یا خدمت و کارآمد و موثربودن آن ارائه کنید. در این بخش میتوانید قسمتی از فرایند پشت صحنه که تضمینکننده کیفیت محصول شماست را نشان دهید.
- این افراد بهدنبال نتایج قابل تایید هستند. شواهد یا گواهینامههایی ارائه دهید که ارزش محصول شما را به آنها اثبات کند.
- اگر ادعای مزیت رقابتی دارید، با جمعآوری دادهها و تجربیات کاربران، یک سند برای محصولتان ایجاد کنید. راهنمای قابل دانلود، پرسشهای متداول و مطالعات مقایسهای را در اختیار این افراد قرار دهید تا بهسرعت آن را تجزیه و تحلیل کنند.
در نهایت، صبور باشید و با ساختن محتوای درگیرکننده، بیشتر به بیان مزایای محصول خود بپردازید. همانطور که در ابتدا مطرح کردیم، این افراد در انجام خرید و دریافت محصول عجله نمیکنند.
گامهای لازم برای طراحی پرسونای مشتری
پیشتر با شخصیتهای مختلف مشتریان یک سازمان آشنا شدید. تنوع مشتریان، تفاوت دیدگاه و نحوه عملکردشان، ضرورت داشتن تصویری واضح از آنها را بیش از قبل بیان میکند.
از آنجایی که این پرسونا در بخشهای مختلف یک سازمان مورد استفاده قرار میگیرد، برای هر کسبوکاری لازم است تا چند پرسونا از مشتریانش ایجاد کند. در ادامه به نحوه ساختن این پرسونا میپردازیم.
قدم اول: برای جمعآوری دادههای مربوط، درباره مشتریان خود تحقیق کنید
در فرآیند تحقیق، شما با دو دسته از افراد روبهرو هستید. افرادی که در حال حاضر مشتری شما هستند و افرادی که مشتری شما نیستند. باتوجه به این دستهبندی، شما میتوانید از منابع و روشهای متعددی برای جمعآوری اطلاعات افراد استفاده کنید.
ساخت فرمهای نظرسنجی، برقراری تماسهای تلفنی، برگزاری مصاحبههای حضوری، بررسی ترافیک وبسایت، بررسی شبکههای اجتماعی، استفاده از دادههای مدیریت ارتباطات با مشتری، بررسی اطلاعات گوگل آنالیتیکس و… تنها برخی از این منابع و روشها هستند. در ادامه به برخی پارامترهای مهم که از خروجی این تحقیقات بهدست میآیند اشاره میکنیم:
- اطلاعات دموگرافیک: این اطلاعات شامل سن، جنسیت، محل و میزان تحصیلات، وضعیت تاهل و تعداد فرزندان و… میشود.
- رفتارها: این دسته از اطلاعات به شما فرصت میدهند تا بدانید مردم چگونه بهعنوان مشتری رفتار میکنند. به چه چیزهایی پاسخ میدهند و دوست دارند از چه طریقی با کسبوکارها تعامل کنند. این اطلاعات شامل شناخت نیازها، رفتار خریدار، وفاداری به برند، فرآیند تصمیمگیری و… است.
- اطلاعات روانشناختی: این اطلاعات در مورد عوامل موثر بر تصمیمگیریها، انگیزهها و رفتارها صحبت میکند. سبک زندگی، ارزشها و علایق افراد در این دسته قرار میگیرند.
- اهداف و مقاصد: اطلاعات جمعآوریشده در این دسته گویای ارتباط محصول یا خدمت شما با آنچه مشتری برای دستیابی به آن تلاش میکند، است.
- صنعت و حرفه: دادههای این بخش از جنس عنوان شغلی، مسئولیتها، ابزارهای مورد استفاده، نوع صنعت، اندازه سازمان و… است.
قدم دوم: نقاط درد و چالشها را شناسایی کنید
دادههایی که در مرحله قبل جمعآوری کردهاید را در کنار هم قرار دهید. مشکلات و چالشهای مشابه را در میان آنها شناسایی کنید. این شباهتها به شما کمک میکنند تا بهراحتی این افراد را در بخشهای مختلف دستهبندی کنید.
تمام دقت خود را به کار بگیرید تا هیچ بخش و دادهای را از دست ندهید. هر جزئی میتواند بهعنوان یک عامل تعیینکننده سبب ساخت یا نابودی پرسونای نهایی شما شود. برای اطمینان کافی، میتوانید این سوالات را بپرسید:
- مشتریان کسبوکارتان قصد برطرفکردن چه مشکلاتی را دارند؟
- در زمان حل مشکل، آنها با چه چالشها و موانعی دست به گریبان هستند؟
- راهحل اساسی و ایدهآل برای رفع مشکلات مشتریانتان چه خواهد بود؟
در این مرحله سعی کنید با تیمهای فروش و پشتیبانی مشتریان سازمانتان صحبت کنید. این تیمها بهواسطه موقعیت و شرح وظایفشان در سازمان، اطلاعات بیشتری درباره نقاط درد و انگیزههای مشتریان بالقوه شما دارند.
قدم سوم: هدف خود را از ساخت پرسونا مشخص کنید
در این مرحله لازم است تا اهداف کسبوکارتان را از شناخت مشتریان و ساخت پرسونا مشخص کنید. شناخت اهدافتان بهطور مستقیم بر اطلاعات درجشده در پرسوناها و همینطور تعداد پرسوناهای ساختهشده اثرگذار خواهد بود. در اینجا به برخی از دلایلی که ممکن است سازمان شما را به ساخت پرسونا ترغیب کرده باشد، اشاره میکنیم:
- کشف فرصتهای جدید برای تولید محصول یا ارائه خدمت
- درک نیاز، ترجیحات و سفر مشتری
- شناسایی رفتار خرید مشتریان کسبوکار
- رفع نواقص و توسعه محصول یا خدمت
قدم چهارم: به پرسونای خود جان ببخشید
پس از جمعآوری دادهها، شناسایی نقاط درد و چالشها و اولویتبندی اهداف سازمان، نوبت به آن رسیده است تا پرسونای خود را بسازید. برای ساخت پرسونا در این مرحله از اطلاعات افرادی که با اهداف شما سازگار هستند، استفاده کنید. این پرسوناها باید شما را در مورد اهداف مشتریان، کارهایی که میخواهند انجام دهند، انتظارات آنها و نقشه سفر مشتری آگاه سازند. در انتها، زمانی که طرح تقریبی پرسونا مشتری شما ساخته شد، با دادن نام و چهره به آنها هویت واقعی به پرسوناها ببخشید.
انواع پرسونای مشتری
هر کسبوکاری با توجه به ماهیت خویش و هدفش از ساختن پرسونا میتواند انواع مختلفی از پرسونا مشتری را ایجاد کند. برخی کسبوکارها ممکن است بیشتر به فاکتورهای دموگرافیک و ترجیحات تکنولوژی بپردازند؛ در حالی که کسبوکار دیگر به دنبال ساخت پرسونا بر مبنای رفتار و ارزشهای مشتری است. برخی از انواع متداول پرسونای مشتری شامل موارد زیر است:
- پرسونا مبتنی بر دادههای جمعیتشناسی
- پرسونا مبتنی بر سفر مشتری
- پرسونا مبتنی بر نقش افراد
- پرسونا مبتنی بر دادههای روانشناختی
- پرسونا مبتنی بر ترجیحات فنی یا تکنولوژی
نمونه پرسونای مشتری
در این بخش دو نمونه از پرسونا مشتری را برای شما به تصویر کشیدهایم. پرسوناهای تصویرشده یکی مبتنی بر سفر مشتری و دیگری مبتنی بر نقش افراد است.
پرسونای مبتنی بر سفر مشتری
این نوع از پرسونا مشتری به کسبوکارتان کمک میکند تا نقشه سفر مشتری را برای دستههای مختلفی از مشتریهایتان ترسیم کنید. برای مثال، سفر مشتری یک زن جوان ممکن است متفاوت از سفر مشتری یک زن کهنسال باشد. دیدگاه ارزشمند حاصل از ساخت این پرسونا، به شما در برآوردهکردن بهتر نیاز مشتریانتان کمک خواهد کرد.
پرسونای مبتنی بر نقش افراد
در این سبک از پرسونا، مشتریان بر اساس نقشهای خاصشان تقسیمبندی میشوند. بهطور مثال، اگر شما صاحب یک کسبوکار تولیدکننده تجهیزات ورزشی هستید، میتوانید یک پرسونا به نمایندگی از مربیان و یک پرسونا به نمایندگی از ورزشکاران طراحی کنید.
این کار به شما کمک میکند تا فعالیتهای کسبوکارتان را متناسب با نیاز هر گروه سازماندهی کنید. مثلا برای دریافت پیامهای بازاریابی مربوط به تجهیزات ورزشی، یک مربی تمایل بیشتری نشان میدهد تا ورزشکاری که علاقه بیشتری به پوشیدن کفشهای ورزشی یا دویدن دارد.
جمعبندی
هرچقدر مشتریان خود و نیازشان را شفافتر بشناسید، بهتر میتوانید محصول یا خدمتی متناسب با نیازشان به آنها بفروشید. در این مقاله درباره پرسونای مشتری صحبت کردیم. همان سندی که فرصت فروش بهتر را برای کسبوکارتان فراهم خواهد کرد. در ادامه نیز به توصیف دقیقتری از انواع شخصیت مشتریان و رفتارشان پرداختیم. این شناخت به شما کمک میکند تا بهراحتی استراتژی مناسب هر پرسونا را طراحی کنید.
اگر همچنان ذهنتان با سوالاتی نظیر پرسونا چیست؟ استراتژی محتوایی و بازاریابی محتوایی چیست، درگیر شده است، شما را به خواندن مقاله پرسونای مخاطب چیست؟ روشهای طراحی پرسونا و سایر بلاگپستهای منتشرشده در سایت باشگاه محتوا دعوت میکنیم.